Μυωπία

Η μυωπία εμφανίζεται όταν το μάτι είναι πολύ μακρύ για τους φακούς του, με συνέπεια όταν το άτομο κοιτάζει μακριά, το είδωλο να σχηματίζεται μπροστά από τον βυθό του ματιού.

Ο πρόσθετος φακός (γυαλιά, φακοί επαφής, ενδοφακός) εστιάζει πιο πίσω, πάνω στον αμφιβληστροειδή. Κοντά, όμως, το μάτι βλέπει καθαρά: με 4 βαθμούς μυωπίας βλέπει στο 1/4 του μέτρου, δηλαδή στα 25 εκατοστά, με 10 στο 1/10 του μέτρου, δηλαδή στα 10 εκατοστά κ.ο.κ. – δεν βλέπει, όμως, πιο μακριά χωρίς γυαλιά.

Τι είναι το λέιζερ μυωπίας

Το λέιζερ μυωπίας αποτελεί μια σύγχρονη διαθλαστική χειρουργική επέμβαση που αποσκοπεί στη μόνιμη διόρθωση της μυωπίας, μειώνοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη για γυαλιά ή φακούς επαφής. Με τη χρήση εξειδικευμένων μηχανημάτων λέιζερ, ο κερατοειδής τροποποιείται με ακρίβεια ώστε να αλλάξει ο τρόπος που διαθλάται το φως, επιτρέποντας στο είδωλο να σχηματίζεται σωστά στον αμφιβληστροειδή.

Ανάλογα με την περίπτωση, χρησιμοποιούνται διαφορετικές τεχνικές, όπως LASIK, femtosecond all-laser LASIK, PRK και LASEK. Κάθε τεχνική έχει τις δικές της ενδείξεις, πλεονεκτήματα και ιδιαιτερότητες, οι οποίες αξιολογούνται εξατομικευμένα για κάθε ασθενή.

Εναλλακτικά, σε περιπτώσεις υψηλής μυωπίας ή όταν η ανατομία του οφθαλμού δεν επιτρέπει επέμβαση στον κερατοειδή, η διόρθωση μπορεί να επιτευχθεί με ενδοφακούς. Οι φακικοί ενδοφακοί (phakic intraocular lenses) τοποθετούνται εντός του ματιού χωρίς αφαίρεση του φυσικού φακού, προσφέροντας εξαιρετική ποιότητα όρασης σε επιλεγμένους/-ες ασθενείς. Επιπλέον, κατά την επέμβαση καταρράκτη, η χρήση εξειδικευμένων ενδοφακών μπορεί να συνδυαστεί με διόρθωση της μυωπίας.

Είτε με λέιζερ μυωπίας, είτε με ενδοφακούς, ο στόχος παραμένει ο ίδιος: να προσφέρει οριστική βελτίωση της όρασης, απελευθερώνοντας τον/την ασθενή από τη συνεχή εξάρτηση από διορθωτικά βοηθήματα.

Επιλογή Της Καταλληλότερης τεχνικής λέιζερ μυωπίας

Η διόρθωση της μυωπίας με λέιζερ μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω διαφορετικών τεχνικών, οι οποίες επιλέγονται με βάση τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε οφθαλμού. Η πιο διαδεδομένη τεχνική διεθνώς είναι η LASIK, η οποία εφαρμόζεται με Excimer laser και, πιο σύγχρονα, σε συνδυασμό με femtosecond laser. Η τεχνολογία αυτή επιτρέπει μεγαλύτερη ακρίβεια στη δημιουργία του κερατοειδικού flap και λιγότερη μετατραυματική ευαισθησία.

Στο LASIK, δημιουργείται ένα πολύ λεπτό flap στον κερατοειδή, το οποίο ανασηκώνεται ώστε να εφαρμοστεί το λέιζερ στον υποκείμενο ιστό. Το femtosecond all-laser LASIK χρησιμοποιεί αποκλειστικά λέιζερ και για τη δημιουργία του flap, προσφέροντας, στις περιπτώσεις αυτές που το έχουν ανάγκη, ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια και ασφάλεια. Πρόκειται για μια ταχεία και ανώδυνη διαδικασία, με ταχεία αποκατάσταση της όρασης.

Για περιπτώσεις όπου ο κερατοειδής είναι λεπτός ή υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου, χρησιμοποιούνται επιφανειακές τεχνικές όπως το PRK και το LASEK. Σε αυτές, το λέιζερ εφαρμόζεται απευθείας στην επιφάνεια του κερατοειδούς χωρίς τη δημιουργία flap, γεγονός που περιορίζει την επεμβατικότητα αλλά απαιτεί μεγαλύτερο χρόνο ανάρρωσης. Η επιλογή επιφανειακής τεχνικής είναι προτιμητέα σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο εκτασίας ή με ιστορικό τραυματισμών, καθώς αφήνει περισσότερο ακέραιο τον κερατοειδικό ιστό.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο ίδιος ο ιατρός, “στη μυωπία έχουμε περισσότερες επιλογές σε σχέση με άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες: μπορούμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε τεχνικές που περιλαμβάνουν flap όπως το LASIK και σε επιφανειακές τεχνικές χωρίς flap, όπως το PRK και το LASEK”. Κάθε τεχνική έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και εφαρμόζεται αποκλειστικά σε ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η επιλογή της καταλληλότερης τεχνικής λέιζερ μυωπίας ξεκινά πάντα από έναν αναλυτικό και εξατομικευμένο προεγχειρητικό έλεγχο. Στον έλεγχο αυτό αξιολογούνται μεταξύ άλλων: το πάχος και η καμπυλότητα του κερατοειδούς, η σταθερότητα της μυωπίας, η ποιότητα της όρασης στο σκοτάδι, καθώς και η ύπαρξη πιθανών ενδείξεων για κερατόκωνο ή άλλες καταστάσεις που μπορεί να επηρεάσουν την ασφάλεια της επέμβασης.

Γιατί να διορθώσει κανείς τη μυωπία του

Η διόρθωση της μυωπίας με λέιζερ έχει κυρίως λειτουργικό και λιγότερο κοσμητικό χαρακτήρα, καθώς  προσφέρει μια σειρά από πρακτικά και ποιοτικά οφέλη που ξεπερνούν κατά πολύ την αισθητική απελευθέρωση από τα γυαλιά. Πιο πολύ από την προφανή εξοικονόμηση χρημάτων σε σχέση με τους φακούς, τα υγρά και τα γυαλιά, πρόκειται πρωτίστως για μια λειτουργική επιλογή, που στοχεύει στην ανεξαρτησία από τα διορθωτικά μέσα, την αναβάθμιση της καθημερινότητας και τη βελτίωση της συνολικής οπτικής εμπειρίας.

Απαλλαγή από γυαλιά και φακούς επαφής σημαίνει περισσότερη άνεση και ελευθερία σε δραστηριότητες όπως η οδήγηση, η άθληση, η εργασία σε οθόνες ή η κολύμβηση. Το άτομο αποκτά καθαρή όραση από τη στιγμή που ξυπνά, χωρίς να εξαρτάται από βοηθήματα που συχνά προκαλούν δυσφορία, όπως οι φακοί επαφής ή οι ατμοί στους φακούς γυαλιών.

Η μακροχρόνια χρήση φακών επαφής μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως αλλεργική επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδες, έλκη κερατοειδούς, χρόνια υποξία, που βλάπτει την ικανότητα αναγέννησης του επιθηλίου του κερατοειδούς, και νεοαγγείωση. Αντίθετα, η διαθλαστική επέμβαση με λέιζερ, όταν εφαρμόζεται σωστά και σε κατάλληλους υποψήφιους, έχει εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό επιπλοκών και μακροχρόνια σταθερότητα στο αποτέλεσμα

Επιπλέον, το λέιζερ μυωπίας παρέχει βελτιωμένη περιφερική όραση, σε σχέση με τα γυαλιά, τα οποία περιορίζουν το οπτικό πεδίο και ενίοτε παραμορφώνουν την εικόνα σε υψηλούς βαθμούς μυωπίας. Η συνολική ποιότητα όρασης, τόσο την ημέρα όσο και το βράδυ, βελτιώνεται με τη χρήση σύγχρονων τεχνικών και τεχνολογιών, όπως το wavefront optimization καθώς και οι wavefront-guided ή topography-guided εξατομικευμένες σμιλεύσεις σε ειδικές περιπτώσεις.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι επεμβάσεις λέιζερ στον κερατοειδή έχουν ιστορικό άνω των 35 ετών, με εκτεταμένη επιστημονική τεκμηρίωση και προβλεψιμότητα. Όταν γίνονται βάσει σωστής προεγχειρητικής αξιολόγησης, παρέχουν υψηλό επίπεδο ασφάλειας και μακροχρόνιας ικανοποίησης.

Η απόφαση για τη διόρθωση της μυωπίας με λέιζερ είναι προσωπική, αλλά τα πλεονεκτήματα είναι χειροπιαστά: πραγματική ανεξαρτησία από βοηθήματα, βελτιωμένη ποιότητα ζωής και διατήρηση υγιούς κερατοειδούς σε βάθος χρόνου.

Πόση μυωπία μπορούμε να διορθώσουμε

Το ύψος της μυωπίας που μπορεί να διορθωθεί με το λέιζερ εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του κάθε ματιού και του/της ασθενούς. Δεν είναι μόνο ότι ο κερατοειδής λεπταίνει με το λέιζερ μυωπίας, όσο περισσότεροι είναι οι βαθμοί της μυωπίας που διορθώνονται, είναι και η μεταβολή στην καμπυλότητα και την ομαλότητα του κερατοειδούς και στην ποιότητα της όρασης, ιδίως την νύχτα, παράγοντες όλοι αυτοί που θέτουν όρια στο ύψος της διόρθωσης με το λέιζερ μυωπίας.

Εκεί είναι που υπερέχουν κάποια μηχανήματα λέιζερ μυωπίας που σέβονται περισσότερο την αρχή «να μην γίνει πολύ επίπεδο το κέντρο του κερατοειδούς» και «να μην υπάρχει απότομη μετάπτωση από τον κερατοειδή που έχει δεχθεί λέιζερ στον περιφερειακό κερατοειδή». Αυτά ακριβώς σέβονται τα μηχανήματα που χρησιμοποιούμε, με εξαιρετικές δυνατότητες wavefront optimization.

Άλλος κερατοειδής, λοιπόν, μπορεί να δεχθεί διόρθωση 10 βαθμών μυωπίας, άλλος μόνο 2 βαθμών και άλλος καθόλου, όταν φοβόμαστε μια επιπλοκή που λέγεται εκτασία, δηλαδή προοδευτική παραμόρφωση του κερατοειδούς (κερατόκωνος) που διευκολύνθηκε στο να εκδηλωθεί από το λέιζερ που έγινε. Έχουν διαμορφωθεί μετά από εμπειρία τόσων χρόνων διάφορα κριτήρια για το πόσο λέιζερ μυωπίας μπορεί να γίνει σε κάθε μάτι.

Ένα από αυτά υπολογίζει πόσος κερατοειδής έχει επηρεασθεί, percent tissue affected, όπου συνυπολογίζεται τόσο το flap όταν μιλάμε για LASIK, όσο και η λέπτυνση που προκαλεί το λέιζερ.

Προφανώς, όταν δεν υπάρχει καθόλου flap, δηλαδή όπως με το LASEK ή με το PRK, πειράζουμε λιγότερο ιστό σε σχέση με το LASIK, κι ας έχει αυτό το πιο λεπτό flap, την πιο λεπτή τομή, όπως με το femtosecond LASIK, “all-laser - LASIK”, που μας αφήνει να προγραμματίσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια ένα πιο λεπτό flap σε σχέση με το συμβατικό LASIK. Εάν, όμως, ένα μάτι έχει πολύ καλό πάχος κερατοειδούς και όχι υψηλή μυωπία, τότε δεν ανησυχούμε για ένα παχύτερο flap, όπως αυτό που μπορεί να προκύψει από μία επέμβαση με συμβατικό LASIK. Επομένως και το συμβατικό LASIK είναι εξαιρετική μέθοδος λέιζερ μυωπίας σε όλες αυτές τις περιπτώσεις. Τα τυχόν πλεονεκτήματα του femtosecond "all laser" LASIK σε σχέση με το conventional LASIK περιορίζονται σε λεπτομέρειες στη νυχτερινή όραση, λιγότερη ξηροφθαλμία και δυσκολότερο τραυματισμό. Αντίστοιχα χαρακτηριστικά αλλά με μακρύτερο χρόνο αποκατάστασης μπορεί να παρέχει και η επέμβαση τύπου LASEK.

Πάντως, πάνω από τους 10 βαθμούς, είναι σπάνια τα μάτια που μπορούν να κάνουν λέιζερ μυωπίας χωρίς να χάσουν σημαντικά σε ποιότητα όρασης, γι’ αυτό και εμείς προσεγγίζουμε τους/τις ασθενείς που μας ζητούν λέιζερ με τέτοιες μυωπίες πολύ συντηρητικά και προσεκτικά.

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε ένα ποσοστό κατά μέσο όρο 1% μπορεί να χρειαστεί επανεπέμβαση τους πρώτους μήνες μετά το αρχικό λέιζερ μυωπίας, όχι φυσικά για πολλούς βαθμούς μυωπίας, μπορεί όμως να καταλήξει το μάτι να έχει μισό, έναν βαθμό μυωπίας, αστιγματισμού ή υπερμετρωπίας και πρέπει να έχουμε περιθώριο να το διορθώσουμε και αυτό εάν ενοχλεί (δεν ενοχλεί πάντα, ιδίως μια πολύ χαμηλή μυωπία μπορεί να είναι ευχάριστη στις μεγαλύτερες ηλικίες, για να μπορούν να διαβάζουν με την πρεσβυωπία τους).

Όταν –επίτηδες– αφήνουμε προγραμματισμένα μία μυωπία 1 ή 1,25 στο ένα μάτι σε μεγαλύτερες ηλικίες, μιλάμε για το monovision.

Καλό είναι να το έχει ήδη δοκιμάσει αυτό κάποιο άτομο, όπως κάνουν μερικά άτομα με τους φακούς επαφής που φοράνε, όπου στο ένα μάτι, το «μη επικρατές», όπως λέγεται, φοράνε 1 βαθμό λιγότερο.

Η διόρθωση της μυωπίας μπορεί να επιτευχθεί είτε με επεμβάσεις στον κερατοειδή, όπως το λέιζερ μυωπίας, είτε με επεμβάσεις στον εσωτερικό χώρο του ματιού, όπως η τοποθέτηση φακικών ενδοφακών. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από το προφίλ και τις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Το λέιζερ μυωπίας (LASIK, PRK, LASEK κ.λπ.) αποτελεί την πιο συχνή και λιγότερο επεμβατική μέθοδο διόρθωσης, καθώς τροποποιεί με ακρίβεια το σχήμα του κερατοειδούς ώστε να διορθωθεί η διαθλαστική ανωμαλία. Είναι ταχεία, με ελάχιστο χρόνο αποκατάστασης και μακροχρόνια σταθερότητα, εφόσον πληρούνται όλα τα απαραίτητα κριτήρια ασφάλειας.

Ωστόσο, σε περιπτώσεις πολύ υψηλής μυωπίας, λεπτού κερατοειδούς ή άλλων αντενδείξεων για επέμβαση στον κερατοειδή, η πιο κατάλληλη επιλογή μπορεί να είναι οι φακικοί ενδοφακοί (phakic intraocular lenses). Πρόκειται για ειδικούς ενδοφακούς που εμφυτεύονται εντός του ματιού χωρίς να αφαιρεθεί ο φυσικός φακός, διορθώνοντας την όραση “εκ των έσω”.

Η μέθοδος αυτή παρέχει πολύ υψηλή ποιότητα όρασης, ιδιαίτερα σε βαθμούς μυωπίας που δεν μπορούν να διορθωθούν με ασφάλεια με λέιζερ. Οι φακικοί ενδοφακοί τοποθετούνται μέσω μικρής τομής και παραμένουν μονίμως στο μάτι, με δυνατότητα αφαίρεσης ή αντικατάστασης, εάν ποτέ αυτό χρειαστεί. Αν και πιο παρεμβατική από το λέιζερ, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε επιλεγμένους/ες ασθενείς, αρκεί να συνοδεύεται από σωστή παρακολούθηση.

Μία τρίτη επιλογή είναι η διόρθωση της μυωπίας στο πλαίσιο επέμβασης καταρράκτη, με τη χρήση επιλεγμένων ενδοφακών που προσφέρουν όχι μόνο καθαρή όραση για μακριά, αλλά και λύσεις για πρεσβυωπία ή αστιγματισμό (π.χ. πολυεστιακοί ή τορικοί ενδοφακοί).

Η επιλογή μεταξύ laser και ενδοφακών δεν είναι θέμα προτίμησης, αλλά ιατρικής αξιολόγησης. Ο Δρ. Μπριλάκης εφαρμόζει και τις δύο τεχνικές, αξιοποιώντας την εξειδίκευσή του στη χειρουργική του κερατοειδούς και των διαθλαστικών επεμβάσεων. Με εμπειρία από χιλιάδες περιστατικά σε Ελλάδα, ΗΠΑ και Μ. Βρετανία, προτείνει την πλέον ενδεδειγμένη λύση βάσει επιστημονικών κριτηρίων και όχι εμπορικών επιλογών.

Πώς επιτυγχάνει κανείς μείωση μυωπίας

Οι ενδοφακοί χρησιμοποιούνται κατά την επέμβαση καταρράκτη και με αυτούς επίσης μπορούμε να έχουμε μείωση μυωπίας κατά βούληση. Άλλοι ενδοφακοί, οι φακικοί (phakic intraocular lenses) τοποθετούνται χωρίς να βγει ο υπάρχων εσωτερικός κρυσταλλικός, όπως λέγεται, φακός του ματιού.

Πρόκειται για πιο παρεμβατική μέθοδο, που μπορεί όμως έχει πολύ καλά αποτελέσματα σε προσεκτικά επιλεγμένους(-ες) ασθενείς. Μετά, είναι απαραίτητη η τακτική παρακολούθηση από οφθαλμίατρο για την έγκαιρη διαπίστωση τυχόν παρενεργειών και την επιτυχή τους αντιμετώπιση.

Είναι ασφαλές το laser μυωπίας;

Το laser μυωπίας θεωρείται μια από τις πιο ασφαλείς και προβλέψιμες χειρουργικές επεμβάσεις στην Οφθαλμολογία. Εφαρμόζεται παγκοσμίως εδώ και πάνω από 30 χρόνια, με εκατομμύρια επιτυχημένες διορθώσεις και καλά τεκμηριωμένο προφίλ μακροχρόνιας ασφάλειας.

Η ασφάλεια της επέμβασης εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την σωστή επιλογή υποψηφίου, κάτι που εξασφαλίζεται μέσω ενός εκτενούς και εξατομικευμένου προεγχειρητικού ελέγχου. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας εξετάζονται:

• Το πάχος και η μορφολογία του κερατοειδούς
• Η σταθερότητα της διαθλαστικής κατάστασης (μυωπίας)
• Ενδείξεις για παθήσεις όπως κερατόκωνος ή ξηροφθαλμία
• Η γενική υγεία του ματιού και η ποιότητα της όρασης στο σκοτάδι

Μόνο εφόσον όλα τα παραπάνω είναι εντός ασφαλών ορίων, προχωρά η επέμβαση. Το ποσοστό επιπλοκών είναι εξαιρετικά χαμηλό, και στις σπάνιες περιπτώσεις που απαιτείται επανεπέμβαση (π.χ. μικρή υποδιόρθωση), αυτή πραγματοποιείται με ασφάλεια και χωρίς επηρεασμό της μελλοντικής οπτικής ικανότητας.

Σημαντικό είναι επίσης να σημειωθεί πως οι τεχνικές έχουν εξελιχθεί σημαντικά — τα σύγχρονα Excimer και femtosecond lasers επιτρέπουν ακριβέστερες παρεμβάσεις με μικρότερο τραυματισμό του ιστού και ταχύτερη ανάρρωση.

Ο Δρ. Χάρης Μπριλάκης, με εμπειρία άνω των 25 ετών και χιλιάδες επιτυχημένες επεμβάσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, εφαρμόζει όλα τα διεθνώς αποδεκτά πρωτόκολλα ασφάλειας και χρησιμοποιεί κορυφαίας τεχνολογίας εξοπλισμό για την επίτευξη του βέλτιστου και ασφαλέστερου αποτελέσματος.

Η διόρθωση της μυωπίας είναι μια απόφαση που βασίζεται τόσο στην επιθυμία για καλύτερη όραση, όσο και στην εμπιστοσύνη προς τον ιατρό που την αναλαμβάνει. Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Χάρης Μπριλάκης είναι εξειδικευμένος στη διαθλαστική χειρουργική και στις παθήσεις του κερατοειδούς και εφαρμόζει όλες τις σύγχρονες τεχνικές λέιζερ μυωπίας (LASIK, PRK, LASEK, femtosecond LASIK), καθώς και επεμβάσεις με φακικούς ή ενδοφακούς καταρράκτη με γνώμονα πάντα την ασφάλεια και το αποτέλεσμα.

Αν σκέφτεστε τη διόρθωση της μυωπίας με λέιζερ και θέλετε μια λύση απόλυτα προσαρμοσμένη στις ανάγκες σας, επικοινωνήστε μαζί του και κλείστε το ραντεβού σας.