Η πρεσβυωπία είναι μια φυσιολογική, αλλά ενοχλητική αλλαγή στην όραση που ξεκινά με τη γέννησή μας και γίνεται αισθητή συνήθως μετά τα 40–45 έτη.. Ενώ το μικρό παιδί μπορεί να δει καθαρά σε κάθε απόσταση, μεγαλώνοντας ο εσωτερικός κρυσταλλικός φακός του ματιού γίνεται όλο και πιο άκαμπτος με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να εστιάσουμε πλέον μετά τα 40-45 στην απόσταση που κρατάμε το βιβλίο μας.
Όλοι οι τρόποι αντιμετώπισης (δεν θα λέγαμε διόρθωσης) της πρεσβυωπίας ενέχουν συμβιβασμούς. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμα απόλυτος τρόπος όπως με τη μυωπία, καθώς δεν διατίθεται ακόμη εύκαμπτος («προσαρμοστικός») ενδοφακός που να μιμείται απόλυτα τον φυσικό φακό του ματιού. Έτσι για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας και της υπερμετρωπίας απαιτεί πιο σύνθετες και προσαρμοσμένες λύσεις.
Παρ’ όλα αυτά, οι σύγχρονες επεμβάσεις —είτε με laser, είτε με ενδοφακούς— προσφέρουν σημαντική λειτουργική βελτίωση και απελευθέρωση από την ανάγκη χρήσης γυαλιών για κοντά.
Ανάλογα με τις ανάγκες και την ανατομία του κάθε ασθενούς, υπάρχουν διάφορες επιλογές για διόρθωση της πρεσβυωπίας με λέιζερ ή επεμβατικές τεχνικές. Οι κυριότερες είναι:
a) Monovision
Η τεχνική Monovision βασίζεται στην ιδέα της εξειδίκευσης κάθε ματιού σε διαφορετική απόσταση. Το κυρίαρχο μάτι διορθώνεται για μακρινή όραση, ενώ το άλλο προσαρμόζεται για κοντά. Με αυτόν τον τρόπο, το οπτικό σύστημα αποκτά «διπλή εστίαση», προσφέροντας λειτουργική άνεση σε καθημερινές δραστηριότητες χωρίς γυαλιά.
Το Monovision μπορεί να εφαρμοστεί είτε με λέιζερ κερατοειδούς (LASIK, PRK) είτε με τοποθέτηση ενδοφακών, ανάλογα με την περίπτωση. Πριν προχωρήσει κανείς σε μόνιμη λύση, συνήθως γίνεται δοκιμή με φακούς επαφής για να διαπιστωθεί αν ο εγκέφαλος προσαρμόζεται καλά στη διαφορά μεταξύ των δύο ματιών.
Πρόκειται για αποτελεσματική και ευρέως χρησιμοποιούμενη τεχνική, ιδανική για όσους/όσες δεν επιθυμούν πλήρη εξάρτηση από γυαλιά ανάγνωσης, αλλά και για άτομα που επιθυμούν πιο συντηρητική παρέμβαση σε σχέση με άλλες τεχνολογίες.
b) PresbyLASIK
Ενώ στην μυωπία επιλέγουμε ανάμεσα στις τεχνικές που έχουν flap, δηλαδή το LASIK ή το femtosecond all-laser LASIK, και στις επιφανειακές τεχνικές που δεν έχουν καθόλου flap όπως το LASEK και το PRK, στην υπερμετρωπία το LASIK είναι μονόδρομος, επειδή έχει πολύ καλύτερα και προβλέψιμα αποτελέσματα.
Το PresbyLASIK είναι μια εξειδικευμένη μορφή λέιζερ που εφαρμόζεται στον κερατοειδή με στόχο να δημιουργήσει πολυεστιακή επιφάνεια — δηλαδή διαφορετικές ζώνες για μακρινή, ενδιάμεση και κοντινή όραση. Ουσιαστικά, μετατρέπει τον κερατοειδή σε «πολυεστιακό φακό», μιμούμενος τον τρόπο που λειτουργούν οι πολυεστιακοί ενδοφακοί ή τα πολυεστιακά γυαλιά.
Είναι μια τεχνικά απαιτητική διαδικασία, που εφαρμόζεται μέσω Excimer laser με προσαρμοσμένο προφίλ θεραπείας. Ενδείκνυται κυρίως για ασθενείς άνω των 45 ετών με σταθερό διαθλαστικό ιστορικό και χωρίς άλλες οφθαλμικές παθήσεις.
Το πλεονέκτημα του PresbyLASIK είναι ότι προσφέρει μια πιο φυσική αίσθηση εστίασης σε διαφορετικές αποστάσεις, χωρίς να χρειάζεται Monovision. Ωστόσο, δεν είναι κατάλληλο για όλους και απαιτεί πολύ προσεκτική επιλογή ασθενούς – καθώς κάποιες φορές η ποιότητα όρασης στο σκοτάδι μπορεί να επηρεαστεί ελαφρώς.
c) Ενθέματα κερατοειδούς
Τα ενθέματα κερατοειδούς (corneal inlays) είναι μικροσκοπικές διαφανείς συσκευές που εμφυτεύονται στο κέντρο του κερατοειδούς, με στόχο να ενισχύσουν την κοντινή όραση. Λειτουργούν είτε τροποποιώντας τη διαθλαστική ισχύ του κερατοειδούς είτε ρυθμίζοντας την είσοδο του φωτός, όπως συμβαίνει με inlays τύπου pinhole.
Η εμφύτευση γίνεται μέσω λέιζερ, όπου δημιουργείται ένα μικρό flap ή tunnel και το ένθεμα τοποθετείται μέσα στο στρώμα του κερατοειδούς. Η διαδικασία είναι αναστρέψιμη, κάτι που αποτελεί πλεονέκτημα σε σύγκριση με πιο μόνιμες επεμβάσεις.
d) Τοποθέτηση ενδοφακών (Refractive Lens Exchange - RLE)
Η τοποθέτηση ενδοφακών, γνωστή και ως Refractive Lens Exchange (RLE), είναι μια επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται ο φυσικός φακός του ματιού — ακόμη και χωρίς καταρράκτη — και αντικαθίσταται από έναν ειδικό ενδοφακό που έχει διορθωτική ισχύ. Ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μονοεστιακός, πολυεστιακός ή προσαρμοστικός ενδοφακός, ώστε να βελτιωθεί τόσο η μακρινή όσο και η κοντινή όραση.
Η RLE θεωρείται ιδανική λύση για την πρεσβυωπία σε ηλικίες άνω των 50 ετών, όταν ο φυσικός φακός έχει ήδη χάσει πλήρως την ικανότητά του για προσαρμογή και η εμφάνιση καταρράκτη είναι στατιστικά πιο πιθανή. Παράλληλα, επιτρέπει τη διόρθωση άλλων διαθλαστικών προβλημάτων, όπως υπερμετρωπία ή αστιγματισμός.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου:
- Μόνιμο και σταθερό αποτέλεσμα
- Ανεξαρτησία από γυαλιά για κοντά και μακριά
- Εξαιρετική ποιότητα όρασης με σύγχρονους ενδοφακούς
Η διαδικασία είναι παρόμοια με την επέμβαση καταρράκτη, διαρκεί λίγα λεπτά και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Όπως σε κάθε ενδοφθάλμια επέμβαση, απαιτείται σωστός προεγχειρητικός έλεγχος και εξατομικευμένος σχεδιασμός.
Προφανώς, τα ίδια πλεονεκτήματα έχουν και οι ασθενείς που λόγω ηλικίας υποβάλλονται ούτως ή άλλως εξ ανάγκης σε επέμβαση καταρράκτη, με την σωστή επιλογή ενδοφακών.
Επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου
Η διόρθωση της πρεσβυωπίας δεν είναι μια ενιαία διαδικασία — είναι ένα φάσμα επιλογών που διαμορφώνονται βάσει πολλών παραγόντων: ηλικία, ανάγκες, τρόπος ζωής, ανατομία του ματιού και συνοδά διαθλαστικά προβλήματα (όπως υπερμετρωπία ή αστιγματισμός).
Η σωστή επιλογή της μεθόδου δεν γίνεται “με το μάτι”, αλλά μέσα από λεπτομερή προεγχειρητικό έλεγχο, στον οποίο αξιολογούνται:
- Το πάχος και η καμπυλότητα του κερατοειδούς
- Η σταθερότητα της διάθλασης
- Η ποιότητα της όρασης σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού
- Η παρουσία άλλων παθήσεων, όπως αρχόμενος καταρράκτης ή ξηροφθαλμία
Ορισμένες τεχνικές, όπως η Monovision ή το PresbyLASIK, είναι κατάλληλες για ασθενείς με υγιή κερατοειδή και χωρίς έντονη ξηροφθαλμία. Άλλες, όπως η τοποθέτηση ενδοφακών, ενδείκνυνται για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με σημεία φθοράς του φυσικού φακού ή με υψηλή υπερμετρωπία.
Γιατί να διορθώσει κανείς σε εμάς την πρεσβυωπία του
Η διόρθωση της πρεσβυωπίας δεν είναι μια απλή υπόθεση. Απαιτεί γνώση, εμπειρία και τη δυνατότητα να προσαρμόσεις τη μέθοδο στις ανάγκες κάθε ματιού. Στο ιατρείο του Δρ. Χάρη Μπριλάκη, συνδυάζουμε διεθνή εξειδίκευση με τεχνολογία αιχμής, για να προσφέρουμε λύσεις που είναι ταυτόχρονα ασφαλείς, σταθερές και λειτουργικές.
Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Μπριλάκης έχει λάβει επίσημη υποειδίκευση (fellowship) στις ΗΠΑ στη διαθλαστική χειρουργική και στον κερατοειδή, ενώ διαθέτει εμπειρία από χιλιάδες επεμβάσεις σε Ελλάδα, Ηνωμένες Πολιτείες και Μεγάλη Βρετανία. Το ιατρείο είναι πλήρως εξοπλισμένο για να παρέχει όλες τις διαθέσιμες τεχνικές διόρθωσης της πρεσβυωπίας — από Monovision και PresbyLASIK, έως διαθλαστική αντικατάσταση φακού (RLE).
Σε εμάς, η επιλογή μεθόδου γίνεται μόνο μετά από αναλυτική προεγχειρητική αξιολόγηση, και κάθε ασθενής αντιμετωπίζεται ως μοναδική περίπτωση — χωρίς έτοιμες λύσεις και “πακέτα”.
Αυτός είναι και ο λόγος που συνάδελφοι οφθαλμίατροι μάς εμπιστεύονται για την αντιμετώπιση σύνθετων ή εξειδικευμένων περιστατικών.
Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Χάρης Μπριλάκης, εξετάζει κάθε περίπτωση με προσοχή και σας προτείνει τη μέθοδο που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες και τον τρόπο ζωής σας. Αν σας απασχολεί η πρεσβυωπία και υπερμετρωπία και θέλετε να ανακτήσετε την άνεση και την καθαρότητα στην καθημερινή σας όραση, ελάτε σε επικοινωνία μαζί του και κλείστε το ραντεβού σας για μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση. Με γνώση όλων των διαθέσιμων τεχνικών θα σας προτείνουμε τη μέθοδο που ταιριάζει ιδανικά στις ανάγκες σας.
