Τι είναι το πτερύγιο ματιού;
Το πτερύγιο ματιού είναι μια καλοήθης, ινώδης μεμβράνη που αναπτύσσεται στον επιπεφυκότα και επεκτείνεται προς τον κερατοειδή. Έχει συνήθως τριγωνικό σχήμα, και ξεκινά από την εσωτερική πλευρά του ματιού (προς τη μύτη), προχωρώντας σιγά-σιγά προς το κέντρο του ματιού.
Αν και δεν πρόκειται για κακοήθεια, το πτερύγιο στο μάτι μπορεί να επηρεάσει την όραση, να προκαλέσει παραμόρφωση του κερατοειδούς (και άρα αστιγματισμό), ή ακόμα και να καλύψει μέρος της κόρης αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
Η εμφάνιση του πτερυγίου σχετίζεται κυρίως με παρατεταμένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV), σε συνδυασμό με ξηρότητα, σκόνη, άνεμο ή άλλους περιβαλλοντικούς ερεθισμούς. Για τον λόγο αυτό είναι συχνότερο σε ανθρώπους που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, σε περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια ή έχουν ιστορικό χρόνιας ξηροφθαλμίας.
Παρότι αναπτύσσεται αργά, το πτερύγιο στο μάτι δεν υποχωρεί από μόνο του και χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση — ειδικά αν υπάρχει δυσφορία, αλλοίωση της όρασης ή αισθητική ενόχληση.
Ποια είναι τα συμπτώματα του πτερυγίου;
Τα πιο συχνά συμπτώματα του πτερυγίου περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα ξένου σώματος, σαν κάτι να “γρατζουνάει” ή να “κάθεται” στην επιφάνεια του ματιού
- Ερυθρότητα, ιδιαίτερα στην περιοχή του πτερυγίου, που επιδεινώνεται με την έκθεση στον ήλιο ή τον αέρα
- Δακρύρροια ή ξηροφθαλμία
- Ελαφρύς ερεθισμός ή κάψιμο
- Θολή όραση αν το πτερύγιο επεκταθεί προς τον κεντρικό κερατοειδή
- Αστιγματισμός, λόγω παραμόρφωσης της καμπυλότητας του κερατοειδούς
- Αισθητική αλλοίωση, που μπορεί να είναι ενοχλητική για πολλούς ασθενείς
Αξίζει να σημειωθεί πως η ταχύτητα εξέλιξης του πτερυγίου διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε κάποιους παραμένει σταθερό για χρόνια, ενώ σε άλλους μπορεί να προχωρήσει αρκετά γρήγορα.
Αντιμετώπιση πτερυγίου στο μάτι
Η αντιμετώπιση του πτερυγίου εξαρτάται κυρίως από το μέγεθός του, την ταχύτητα εξέλιξης, τα συμπτώματα που προκαλεί και φυσικά το αν επηρεάζει την όραση ή την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Σε ήπια ή πρώιμα περιστατικά, όπου το πτερύγιο είναι μικρό και δεν επηρεάζει την όραση, η θεραπεία είναι συντηρητική και επικεντρώνεται κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθούν:
- Ενυδατικά κολλύρια (τεχνητά δάκρυα) για την ξηρότητα και το αίσθημα ξένου σώματος
- Αντιφλεγμονώδη κολλύρια, όταν υπάρχει έντονη ερυθρότητα ή φλεγμονή
- Προστασία από UV ακτινοβολία με γυαλιά ηλίου καλής ποιότητας
- Αποφυγή περιβαλλοντικών παραγόντων όπως σκόνη, καπνός, έντονος αέρας
Η χειρουργική αφαίρεση του πτερυγίου δεν είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση. Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις όπου προτείνεται ως η πιο κατάλληλη λύση, τόσο για την υγεία του ματιού όσο και για την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Η επέμβαση είναι γρήγορη, ανώδυνη και γίνεται με τοπική αναισθησία, σε εξειδικευμένο οφθαλμολογικό κέντρο. Ο χειρουργός αφαιρεί τη βλάβη και συνήθως τοποθετεί ένα αυτομόσχευμα επιπεφυκότα, ή εφαρμόζει ένα φάρμακο, ή και τα δύο, και έτσι μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες υποτροπής.
Πότε συνιστάται χειρουργική αφαίρεση;
Η επέμβαση συνιστάται όταν:
- Το πτερύγιο μεγαλώνει σταδιακά και πλησιάζει τον οπτικό άξονα (την κόρη του ματιού), αυξάνοντας τον κίνδυνο να επηρεάσει την όραση
- Υπάρχει παραμόρφωση του κερατοειδούς και εμφάνιση αστιγματισμού, που δυσκολεύει την καθαρή όραση
- Προκαλεί ενοχλητικά συμπτώματα όπως συχνή ερυθρότητα, τσούξιμο, αίσθηση ξένου σώματος ή θολότητα
- Το πτερύγιο είναι αισθητικά ενοχλητικό και δημιουργεί δυσφορία στην καθημερινότητα του ασθενούς
- Έχει υπάρξει υποτροπή από προηγούμενη επέμβαση και χρειάζεται επαναληπτική διόρθωση με πιο σύγχρονη τεχνική
- Συνυπάρχει με άλλες παθήσεις του κερατοειδούς και η αφαίρεσή του είναι προϋπόθεση για μελλοντική θεραπεία, ή εάν συνυπάρχει με καταρράκτη και θέλουμε να βελτιστοποιήσουμε, μαζί με την οπτική του κερατοειδούς, και την ποιότητα των μετρήσεων για τον ενδοφακό της επέμβασης καταρράκτη.
Μετά την επέμβαση
Η αποκατάσταση μετά από αφαίρεση πτερυγίου είναι συνήθως γρήγορη και ανώδυνη. Περιλαμβάνει χρήση κολλυρίων και ήπια προστασία, με σταδιακή επιστροφή στην καθημερινότητα μέσα σε λίγες ημέρες.
Το πτερύγιο μπορεί να ξεκινά ως μια μικρή ενόχληση, αλλά αν μείνει χωρίς παρακολούθηση, μπορεί να επηρεάσει την όραση, την άνεση και την καθημερινότητά σας. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση κάνουν τη διαφορά — είτε πρόκειται για απλή παρακολούθηση, είτε για χειρουργική αντιμετώπιση.
Το πτερύγιο μπορεί να ξεκινά ως μια μικρή ενόχληση, αλλά αν μείνει χωρίς παρακολούθηση, μπορεί να επηρεάσει την όραση, την άνεση και την καθημερινότητά σας. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση κάνουν τη διαφορά — είτε πρόκειται για απλή παρακολούθηση, είτε για χειρουργική αντιμετώπιση.
Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Χάρης Μπριλάκης, διαθέτει περισσότερα από 25 χρόνια εμπειρίας στις παθήσεις των οφθαλμών και εξειδίκευσης σε τεχνικές όπως το cross linking, η μεταμόσχευση κερατοειδούς και η διαθλαστική χειρουργική. Η εκπαίδευσή του σε κορυφαία ιδρύματα των ΗΠΑ (Georgetown, Johns Hopkins, Cincinnati Eye Institute) και η ανανεωμένη US Board Certification έως το 2034 εγγυώνται κορυφαία φροντίδα και αποτελεσματικές λύσεις για την όρασή σας.
Προβείτε όποτε θέλετε σε επικοινωνία μαζί του, κλείστε το ραντεβού σας και κάντε το πρώτο βήμα προς καθαρή και ξεκούραστη όραση.
